قرائت رمان قاراچوخا و اجتماعات تفسیری ترک آذربایجان

قاراچوخا رمانی به زبان ترکی است که توسط یک زبانشناس به نگارش درآمده و در مدت کوتاهی مورد توجه جامعه ترک زبان قرار گرفته است. درون‌مایه چندگانه این داستان و حس نوستالژیکی که در خوانندگان ترک آذربایجانی بر می‌‌انگیزد، بسیار جالب توجه است. این مقاله در پی آن است که به فهم دریافت و تفسیر مخاطبان ترک‌زبان از رمان قاراچوخا بپردازد. در این تحقیق چگونگی کاربست تجربه زیسته خوانندگان در برساخت عناصر رمان مورد توجه قرار گرفته و نقش اجتماع تفسیری در دریافت متن و تولید معنا تحلیل شده است. برای فهم دریافت خوانندگان ترک‌ زبان و نحوه اثرگذاری اجتماع تفسیری بر نحوه قرائت آنان از روش/ تکنیک گروه کانونی استفاده شده است. به این منظور با سه گروه افراد ترک آذربایجانی از طبقه‌های مختلف افراد دانشگاهی، غیردانشگاهی و تحصیل‌کرده‌هایی که کتاب‌خوان و رمان‌خوان حرفه‌ای نبودند و هیچگونه فعالیت مدنی نداشتند و تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی که کتاب‌خوان حرفه‌ای بودند و فعالیت مدنی نیز داشتند، سه جلسه گروه کانونی برگزار شده و دیدگاه‌های آنان پس از مقوله‌بندی، تحلیل شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که قرائت فعالیتی است اجتماعی که از تاریخ و زمینه اجتماعی محیط پیرامون و نیز از پس‌زمینه اجتماعی خواننده تأثیر می‌پذیرد و هر خواننده‌ای به هنگام قرائت متن از پیشینه اجتماعی، نگرش‌ها و باورهایش به عنوان منبع استفاده می‌کند.